En Uzun Yollar Tek Adımla Başlar - Bilge Uzun

"Beş duyumuzu bilirsiniz: görme, işitme, koklama, tatma ve dokunma. Onlar bile otomatiğe bağlanmıştır. Çoktan farkında olmadan kokuyu alırız, sesleri dinlemez duyarız, bakar ama görmeyiz. Peki 6. duyu nedir? Bunların farkındalıkla yapılması."

"Zihin anlamına gelen "mind" ve dolu anlamına gelen "full" kelimelerinin birleşimi ile oluşan "mindful" dolu zihin demekmiş. Amerikalı Doktor Jon Kabat Zinn doluluğu temsil eden full kelimesindeki L harfini çıkararak mindful kelimesinin türetmiş."

"Yani mindfulness orada olma halidir. Ne olup bitiyorsa onu gözlemlemeyi, uçuşan zihnimizi o ana geri getirmeyi, ne yapmak istediğimizi seçmek için kendimizi alan yaratmayı deneyimlemektir."

"Sus! Konuşursan kendini tekrarlarsın, oysa dinlersen öğrenirsin."

"Nefes beden ile denge halindedir aslında. İnsan bedeninin günde ortalama 23.000 kez nefes alıp verdiğini biliyor muydunuz? Oysa biz hangisinin farkındayız? MNefes duygularımızla da eşgüdümlü olarak yol alır. Öfkelendiğiniz anları düşünün. Nefes alışverişiniz hızlanır, korktuğunuzda ise nefesiniz kesilir ya da heyecanlandığınızda diyelim."

"Laboratuvar ortamında gerçekleştirilen bilimsel araştırma bulguları doğru nefesin (diyafram nefesi) beyin dalgalarını etkilerini ortaya koymuş. Darlandığımız zamanlarda derin bir nefes alırız. Yani aldığımız derin ve farkında nefesin beyin dalgalarını alfa konumundan delta konumuna getirdiği gözlenmiş. Bu iyi bir şeymiş. Olumsuz duygularımızda aldığımız nefes beyin yoluyla bedenimizi rahatlatırmış."

"Kontrolümüz dışında olan durumlar vardır beklediğimizden farklı ya da tahmin bile edemediğiniz değişimler olduğunda. Mesela bir anda sarsabilir bizi sert rüzgarlar…"

"Yüzümüzü yıkarken suyun serinliğini fark etmeyiz, diş macununun tadını da. Güne başlarken de günü bitirirken de davranışlarımız otomatik pilota bağlanmış gibi aynı biçimde devam eder."

"Otomatik pilot örtük bellektir tekrarladığımız bir deneyimin bir süre sonra alışkanlığa dönüşmesi ve nedeninin nasılını sorgulamadan farkında olmadan davranışı devam ettirmemizi sağlar. Henüz anne karnındayken beynimizin oluşmasıyla gelişmiştir örtük bellek. Buna göre hayatımız boyunca yaşadığımız şeyleri zihnimiz hatırlar ve devamını getirir."

"Bazı işleri otomatik olarak yapmak işimizi kolaylaştırır bu doğru. Ayakkabılarınızı bağlarken örneğin her defasında hangi parmağınızla ipin hangi ucunu tuttuğunuzu düşünmenize gerek olmayacaktır. Ancak bu farkında olmadan kaçan zamandır."

"Bedenimiz bizi bulunduğumuz anda ve bulunduğumuz yerde tutan parçamızdır. Zihnimiz geçmiş ya da geleceği düşüncelere kayıp gitse de bedenimiz hep bulunduğumuz andadır. Bedenimizin büsbütün farkında olduğumuzda zihnimiz de senkronize olur."

"Araştırmalara göre zihnimiz zamanımızın %48'ini bedenimizden ayrı geçiriyor"

"Kendimiz dışında değiştirebileceğimiz şeyler neredeyse yoktur. Ancak kendimizi uyarlayabiliriz bu durumlara. Yağmur yağdığında şemsiyemizi alırız ıslanmaktan hoşlanmıyorsak…"

"Sinirlerimiz altüst olur gerilir sıkışmış hissederiz. Ancak bunun bile bir katkısı vardır bedenimizde. Zorlamazsanız gelişmez. Hayatımızdaki zorluklar bizi geliştirmek için en faydalı deneyimlerdir. Bizi öldürmeyen acı güçlendirir."

"Onun duygusunu sahiplenmeyin. O bir yetişkin ve size duygusunu sözsüz gizli mesajlarla değil sözlü ve açık olarak ifade etmesi beklenir. Siz kendi duygunuzdan vesil olun."

"İlkel beynimiz gerçek olan ve olmayan tehlikeyi maalesef ayırt edemez. Bu nedenle geçmişten getirdiği bir duruma ya da geleceğe ilişkin bir düşünceyi tehdit olarak algılayarak stres tepkisi verecektir."

"Sinir bilimciler der ki neye direnirseniz onu daha kalıcı kılarsınız. Bu aslında şu demek: bedenin ve zihnin size gönderdiği mesajlara ne kadar direnirseniz bu mesajları kabul edene kadar bu mesajlar gönderilmeye devam edecektir. Bu gönderilen tüm mesajlar için geçerlidir. Duygular, anılar, yargılar ve tabi düşünceler. Ancak bu mesajları farkındalıkla yargısızca kabul ederseniz görevlerini tamamlamış olacakları için bir süre sonra kendiliğinden yok olacaklardır."

"Olumsuz duygularımız bize düşman değildir. Bunlar ilkel beyninizin o anda olası bir tehlikeyi doğru ya da yanlış olsa da uyarma tepkisidir."

"Harvard Üniversitesi mindfulness laboratuvarlarında yürütülen bilimsel bir araştırma olumsuz duyguların isimlendirilmesinin beyindeki dalgalanmaları arttırarak beyin sakinleştirdiğini ortaya koymuş."

"Yapılan araştırmalar minnettarlığı alışkanlık haline getirmemizin depresyonu azalttığını ortaya koymuş. Uyku öncesi şükran dolu olmanın uyku kalitesini ve iyimserliğini arttırdığını, kan basıncını düşürdüğünü göstermiş. Aslında benzer nedenlerle elimizde olanlara bizimle olanlara şükretmeyi unutmayın."

"Farkındalık uygulamalarına her dinde farklı şekillerde karşılaşıldığı görülüyor. Buda'nın meditasyonu, Mevlana'nın tefekkürü, hindu'nun yogası annemin namazı... Benzer felsefe ile farklı uygulamalarda şekil bulunur."